Pravno-institucionalni okvir za objedinjavanje registara i formiranje nove institucije za registraciju privrednih i drugih subjekata - najvažnije preporuke i koraci
Kao rezultat sveobuhvatne Analize pravno-institucionalnog okvira za objedinjavanje registara i formiranje nove institucije za registraciju privrednih i drugih subjekata (koju je izradio SCC, a čija tema je reforma CRPS-a i procesa registracije), izrađena je brošura pod nazivom PRAVNO-INSTITUCIONALNI OKVIR za objedinjavanje registara i uspostavljanje nove institucije za registraciju privrednih i drugih subjekata. Ovaj dokument sadrži detaljnu analizu trenutnog stanja procesa registracije, uključujući institucionalni i regulatorni okvir, kao i ključne nedostatke postojećeg sistema. Takođe, prikazano je željeno stanje, koje podrazumijeva osnivanje nove institucije i usvajanje neophodne legislative. Na kraju, dokument pruža preporuke i definiše sledeće korake koji su potrebni kako bi se sprovela reforma procesa registracije.
Proces registracije privrednih i drugih subjekata nakon usvajanja nove legislative
Publikacija ima za cilj da pruži pregled koraka potrebnih za registraciju u skladu sa važećim Zakonom o privrednim društvima i pratećim Pravilnikom o postupku registracije, bližoj sadržini i načinu vođenja CRPS-a, kao i da predstavi kako će taj postupak izgledati nakon usvajanja novog Zakona o privrednim društvima i Zakona o registraciji privrednih i drugih subjekata. Kroz dokument je predstavljeno poređenje koraka potrebnih za registraciju društva sa ograničenom odgovornošću, prije i nakon usvajanja nove legislative.
Pristup za izradu propisa kojima će se definisati status CRPS i postupak registracije
Unapređenje procesa registracije preduzeća u Crnoj Gori je pitanje kojim se SCC aktivno bavi od 2019. godine. Naime, u martu 2019. godine, na sjednici Savjeta za konkurentnost oformljena je Radna grupa za analizu stanja u oblasti registracije preduzeća i definisanje mjera za unapređenje. Radna grupa se sastojala od predstavnika (tadašnji nazivi organa): Ministarstva finansija, Ministarstva ekonomije, Ministarstva javne uprave, Poreske uprave i Sekretarijata. Rezultat te radne grupe bio dokument - Analiza stanja u oblasti regsitracije sa mjerama za unapređenje, koja je usvojena na sjednici Savjeta 03. jula 2019. godine, a kasnije i na sjednici Vlade od 1. avgusta iste godine.
Finalni Izvještaj o progresu rada radne grupe za pirpremu propisa o registraciji privrednih i drugih subjekata
Glavni cilj propisa je da se zaokruži postupak registracije u smislu definisanja samih pravila postupka, rokova, potrebne dokumentacije i načina dostavljanja iste, kako bi postupak bio unificiran. Usaglašavanje sa EU regulativom, a najviše u dijelu podizanja transparentnosti podataka i dokumenata, kao i stvaranja pretpostavki za kompletnu elektronsku registraciju je takođe važan cilj.
Pojednostavljenje procesa registracije preduzeća u Crnoj Gori, kao rezultat nove legislative i promjene poslovnih pravila maj 2021
Reforma procesa registracije preduzeća intezivirana je u martu 2019. kada je od strane Savjeta za konkurentnost formirana radna grupa za izradu Analize stanja u oblasti registracije preduzeće sa mjerama za unapređenje. Krajni cilj reforme, koji je podržan i od strane privrednih udruženja je omogućavanje elektronske registracije svih oblika privrednih društava.
Kako ovaj cilj zahtijeva vrijeme i određene preduslove, ova publikacija daje pregled postignutog u prethodne dvije godine, s obzirom da je prepoznat značajan napredak za privredu. Zelenom bojom su označena unapređenja u odnosu na prethodni period, koja se uglavnom odnose na smanjenje broja koraka i pojednostavljenje procedura.
SCC osvrt na proces reforme registracije preduzeća u Crnoj Gori
Crna Gora je svoj prvi Zakon o privrednim društvima usvojila 2002. godine. Tadašnjim zakonom, uspostavljen je Centralni registar Privrednog suda i registraciju su obavljale sudije–registratori, a postupak registracije je bio sudski (vanparnični). Značajnije izmjene u normativnom smislu, kada je u pitanju registracija privrednih društava, desile su se stupanjem na snagu Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o privrednim društvima iz 2011. godine.
Ključna izmjena odnosila se na reorganizaciju i promjenu statusa samog registarskog organa, koji je iz organizacione jedinice Privrednog suda u Podgorici transformisan u organizacionu jedinicu Poreske uprave Crne Gore. Dakle, ovom izmjenom zakona, izmijenjen je i status registra, odnosno vrsta postupka registracije. Postupak registracije koji je do tada bio sudski (vanparnični), vođen od strane sudija-registratora, postaje upravni postupak i vode ga službenici CRPS-a.
Prateći međunarodne izvještaje o poslovnom ambijentu, a prije svega rezultate istraživanja o lakoći poslovanja - Doing Business, indikator „otpočinjanje poslovanja“ (eng. „starting business“) je prepoznat kao barijera razvoju poslovanja, odnosno kao oblast koja zahtijeva posebnu pažnju i koju treba unaprijediti.
Tako je pomenuti indikator, sa 46. mjesta u 2012. godini pao na 101. mjesto 2020. godine. Kako bi se poboljšalo stanje u ovoj oblasti, na sjednici Savjeta za konkurentnost, koja je održana 22. marta 2019. godine, donijeta je odluka o formiranju radne grupe (koordinator SCC, članovi predstavnici Ministarstva finansija, Ministarstva ekonomije, Ministarstva javne uprave i Poreske uprave) sa zadatkom da izradi analizu sa izvodljivim akcionim plan i odgovornim nosiocima, u skladu sa sljedećim ciljevima:
Analiza stanja u oblasti registracije preduzeća sa mjerama za unapređenje
Ovaj dokument je rezultat rada radne grupe koja je osnovana zaključkom Savjeta za konkurentnost na sjednici održanoj 22. marta 2019. godine. U dokumentu je detaljno obrađeno sadašnje stanje procesa registracije privrednih subjekata i navedeni su osnovni nedostaci, koji su obrazloženi i komentarima prikupljenim iz privatnog sektora. Dodatno, dat je opis željenog stanja koje podrazumijeva mogućnost potpune elektronske registracije preduzeća, odnosno pojednostavljenje procesa za one privrednike koji odluče da osnuju svoje preduzeće ili registruju izmjene dolaskom na šalter Centralnog registra privrednih subjekata. Kako je registracija preduzeća jedan od najvažnijih indikatora za praćenje konkurentnosti zemlje, u dokumentu je dat osvrt na Doing Business metodologiju i prijedlog izmjene organizacionog statusa CRPS-a.